بارداری و دندانپزشکی

بارداری و دندانپزشکی | تظاهرات پریودنتال در دوره بارداری

ارتباط بارداری و التهاب پریودنتال سال هاست که شناخته شده است در سال 1778، Vermeeren دردهای دندانی در بارداری را مورد بحث قرار داد. (پیشنهاد می شود مقاله همه چیز درباره لمینت دندان را مطالعه بفرمایید) در سال 1818، Pitcarin هیپرپلازی در دوران بارداری را توصیف نمود.

علیرغم آگاهی در مورد بارداری، واثرات آن روی بیماری پریودنتال،  فقط مدارک اختیر نشان داده اند که ارتباط معکوسی با سلامت عمومی دارد. تحقیقات فعلی دلالت دارد بر این که بیماری پریودنتال ممکن است سلامتی عمومی بیمار را تغییر دهد.

به طور معکوسی روی سلامتی جنین تاثیر بگذارد که باعث افزایش خطر به دنیا آمدن بچه های با وزن کم و بچه های زود رس می شود.

بروز ژنژیویت حاملگی pregnancy gingivitis به طور وسیعی شایع است، تقریبا در 30% تا 100% تمام زنان باردار ایجاد می شود این بیماری به وسیله قرمزی، تورم، هیپرپلازی وافزایش خونریزی مشخص می شود ازلحاظ بافت شناسی، توصیف آن شبیه ژنژیویت است.

هرچند، عوامل ایتولوژیک علیرغم تشابهات کلینکی و بافت شناسی متفاوت می باشند، اما تنوع بیماری از التهاب اندک تا شدید می باشد. بیماری می تواند پیشرفت کرده به شکل هیپرپلازی شدید، درد و خونریزی تظاهر نماید.

سایر افزایش حجم ها که شبیه گرانولومای حاملگی pregnancy granulomas می باشد از قبیل granulomas cell giant central یا بیماری های سیستمیک پنهان باید حذف گردند وضعیت پریودنتال قبل از بارداری ممکن است روی پیشرفت یا شدت نوسان بیماری موثر باشد.

همچنین هورمون های در گردش نیز دچار نوسان می شوند ناحیه قدامی دهان به طور شایع تری تحت تاثیر قرار می گیرد و نواحی بین دندانی بیشترین تمایل به درگیری را دارند.

آدم افزایش یافته بافتی ممکن است منجر به افزایش عمق پاکت شده وبالقی موقت دندان ارتباط داشته باشد التهاب ناحیه قدام ممکن است به واسطه تنفس دهانی شدت یافته که، عمدتا در سه ماهه سوم در اثر rhinitis pregnancy تشدید می گردد.

لثه شایع ترین ناحیه ای است که درگیر می شود تقریبا در 70%  تمام نمونه ها به دنبال آن زبان، لب ها، مخاط باکال و کام احتمال گرفتاری دارند.

ترکیبات پلاک زیر لثه 
مطالعات اپیدمیولوژی ارتباطی را بین میزان مراقبت خانم ها (Homecara) و شدت التهاب را لثه نشان می دهد این مطالعات آشکار می نماید که ارتباط نزدیک تری بین علائم التهاب لثه و مقدار پلاک بعد از زایمان نسبت به دوران بارداری می باشد.

تغییری در ترکیبات پلاک زیر لثه، طی بارداری رخ می دهد Korma و Loesche در مطالعه خود یافتند که در طی سه ماهه دوم ژنژیویت و خونریزی لثه ای بدون افزایش در میزان پلاک افزایش یافت و نسبت باکتری های بی هوازی به هوازی و نیز میزان B.melaninogenicus و P.intermedia (2/2 تا 1/10%)، دچار افزایش شده بود.

بیماری پریودنتال و تولدهای زودرس، نوزادان کم وزن، براساس تحقیقات اولیه انجام شده توسط Offenbacher، مدارکی وجود دارد که بیماری پریودنتال درمان نشده است.

در زنان باردار، ممکن است عامل خطر factor Risk قابل ملاحظه ای برای نوزادن زودرس (بارداری در کنتر از 37 هفته) و نوزادان با وزن کم (کمتر از 2500 گرم) باشد. ارتباط بین عفونت دستگاه ادراری تناسلی و زایمان زودرس و وزن کم نوزاد PLBW در مطالعات انسانی وحیوانی ثابت شده است.

محققین پریودنتال، بیماری پریودنتال را به عنوان منبع دیگر عفونت در نظر می گیرند، از طرف دیگر آنها یافته اند مادران صاحب (با خطر اندک) بچه های نارس PLBW در نتیجه عفونت روی می دهد.

به طور غیر مستقیم و اساسی به وسیله تولیدات باکتریایی از قبیل اندوتوکسین LPS ،Lipopply saccharide و عمل واسطه های التهابی تولید شده ازطرف مادر، هدایت می گردد.

پاسخ ایمنی مادر

به نظر می رسد سیستم ایمنی مادر در طی بارداری دچار کاهش فعالیت می شود. عنوان شده است که این تغییرات در پاسخ دهی سیستم ایمنی مادر، منجر به افزایش استعداد در پیشرفت التهاب لثه می شود.

میزان بالای پروژسترون درطی بارداری باعث تاثیر روی پیشرفت التهاب موضعی به وسیله down-regulation تولید IL که خود موجب کاهش مقاومت لثه در برابر فرآیندهای التهابی ایجاد شده ناشی از باکتری ها، می شود.

همچنین هورمون تخمدان تولید پروستاگلاندین ها را، به خصوص  PGE و PGE را تحریک می نماید که واسطه های بالقوه پاسخ التهابی محسوب می شود. به وسیله پروستا گلاندین که به شکل یک سرکوب کننده ایمنی عمل می کند، التهاب لثه هنگامی که میزان مدیاتورها بالاست، ممکن است افزایش یابد.

سطح هورمون های جنسی

در طی بارداری، میزان هورمون ها به طور عجیبی افزایش می یابد پروژسترون به میزان 100 می رسد، که 10 برابر اوج مرحله (luteal) قاعدگی می باشد. اترادیول در پلاسما ممکن است 30 برابر بیشتر از میزان آن در طی دوره تولید مثل باشد.

استروژن ممکن است باعث تنظیم پرولیفراسیون، تمایز و کراتنیزه شدن سلول ها شود، از آن جا که پروژسترون روی تراوایی عروق کوچک اثر می گذارد، و باعث تغییر در میزان و الگوی تولید کلاژن و افزایش تجزیه متابولیک فولات (که برای محافظت بافت ها لازم است) می شود.

غلظت بالای هورمون های جنسی در بافت های لثه، بزاق، سرم و مایع شیار لثه نیز ممکن است باعث تشدید این پاسخ شود. عمق پروبینگ، افزایش تعداد نواحی با خونریزی و قرمزی تا یک ماه پس از زایمان افزایش می یابد.

همچنین، مدارکی در مورد غلظت هورمون جنسی در مایع شیار لثه وجود دارد که باعث رشد پاتوژن های پریودنتال می گردد. همچنین در سایت wikipedia اطلاعات کاملی وجود دارد.

سایر تظاهرات دهانی بارداری

Perimy lolysis یا اروژن اسیدی دندان ممکن است درمواقعی روی می دهد که تهوع صبحگاهی یا رفلکس مری شدید باشد و باعث استفراغ های مکرر محتویات معده ای می شود.

توجه کنید که رفلکس های  شدید ممکن باعث اسکار شدن اسفتکتر مری گردیده و بیمار ممکن است در مراحل بعدی زندگی به احتمال زیاد یکی از موارد GERD محسوب شود.

خشکی دهان یکی از مشکلات غالب در بین زان باردار بشمار می رود. در یکی از مطالعات این خشکی پایدار در 44% افراد باردار ذکر شده است.

یکی از یافته های نادر در بارداری، پتیالیسم یا Sialorrhea (افزایش ترشح بزاق) است. این افزایش ترشح بزاق، معمولا در هفته های دوم و سوم بارداری شروع می شود و ممکن است در انتهای سه ماهه اول کاهش یابد. علت پتیالیسم هنوز شناخته نشده است، اما ممکن است به دلیل افزایش واقعی در تولید بزاق باشد.

چون بارداری زنان را در وضعیت مخاطره آمیز ایمنی قرار می دهد، کلینیسین باید از سلامت عمومی بیمار آگاه باشد. دیابت های دوران حاملگی، لوسمی و سایر شرایط پزشکی ممکن است طی بارداری تظاهر یابد. بیمار را مراقبت نماید.

گفتگو در مورد تاریخچه پزشکی بیمار باید شامل مشکلات بارداری، سقط جنین قبلی، تاریخچه اخیر گرفتگی عضلانی، (ایجاد لکه های پوستی) یا استفراغ های شدید باشد. سپس، با متخصص مامایی بیمار باید در ارتباط بود تا در مورد وضعیت پزشکی، نیازهای پریودنتال یا دندانی او وطرح درمان پیشنهادی وی بحث شود.

برقراری سلامت محیط دهانی وسطح بهداشت دهان مناسب هدف اولیه در بیمارن باردار است. یک برنامه پریودنتالی پیشگیری کننده شامل مشورت تغذیه ای و برقراری دقیق کنترل پلاک در مطب دندانپزشکی و در خانه باید در نظر گرفته شود.

کنترل پلاک. تمایل به افزایش التهاب لثه در دوران بارداری باید به طور آشکار به بیمار توضیح داده شود. بنابراین تکنیک های بهداشت دهان قابل قبول ممکن است در تمام دوره بارداری به بیمار تعلیم، تاکید و مورد مراقبت قرار گیرد.

Scaling ،Polishing و rootplaning ممکن است در صورت نیاز در تمام دوران بارداری انجام شود. بعضی از متخصصین استفاده از دهان شویه های ضد میکروبی با میزان الکل بالا در زنان باردار را صحیح نمی داند و ترجیح می دند تا از دهان شویه های غیر الکلی استفاده شود.

تجویز پیش از تولد مشتقات فلوراید در دوره هایی مورد اختلاف و با جدال روبرور بوده است. اگر چه در مورد تحقیقات انجام شده، نتایج مطلوبی عنوان شده است.

سایر مطالعات پیشنهاد می نمایند که اثرات کلینیکی مشتقات فلوراید پیش از تولد نامعلوم و مکانیسم اثر تجویز آن پیش از تولد در توقف پوسیدگی نامشخص است.

انجمن دندانپزشکی آمریکا استفاده پیش از تولد از فلوراید را به دلیل اثرات سوء آن توصیه ننموده است. انجمن دندانپزشکی اطفال امریکا هم از این دیدگاه حمایت می نماید. انجمن متخصصین اطفال امریکا شرایط  تجویز پیش از تولد فلوراید را مورد تصویب قرار نداده است.

درمان

درمان دندانپزشکی انتخابی، غیر از کنترل مناسب پلاک، عاقلانه است تا آن جا که امکان دارد از مراقبت های دندانپزشکی اختیاری طی سه ماهه اول و نیمه آخر سه ماهه سوم خودداری نماییم.

سه ماهه اول دوره تشکیل اندام هاست که جنین به مقدار زیادی تحت تاثیر اثرات محیطی می باشد در نیمه آخر سه ماهه سوم، خطر زایمان زود رس وجود دارد،

زیرا رحم نسبت به تحریکات خارجی خیلی حساس است. از معاینات طولانی مدت باید پرهیز نمود چون زنان، در این دوره وضعیت نامطلوبی دارند به علاوه، سندروم افت فشار در حالت Supine hypotensive syndrome ممکن است ایجاد شود

 ورید اجوف تحتانی (inf-erior vena cava) به وسیله سنگینی رحم تحت فشار قرار می گیرد. دراثر اختلال در بازگشت وریدی، این فشار باعث افت فشار خون مادر کاهش بازده قلبی و متعاقبا موجب از دست دادن هوشیاری خواهد شد معمولا می توان با چرخش بیمار به سمت چپ خود از Supin hypotensive syndrome جلوگیری نمود.

لذا منجر به حذف فشار روی vena cava و موجب بازگشت خون از اندام تحتانی و نواحی لگن خواهد شد. یک بسته نرم 6 اینچی (مثل حوله تاشده) جهت پیشگیری در سمت راست بیمار زمانی که برای درمان کلینیکی متمایل می شود بایستی قرار داده باشد.